12. SINIF

SİNDİRİM

1.    Sindirim ne demektir? Kaç çeşit sindirim vardır? İsimlerini yazınız.

2.    Hücre içi sindirim nasıl gerçekleşir?

3.    Hücre dışı sindirimin canlı için yararı nedir?

4.    Hücre dışı sindirimin hücre içi sindirime üstünlüğü nedir?

5.    Canlılarda sindirimin neden gerekli olduğunu açıklayınız.

BİR HÜCRELİLERDE SİNDİRİM

6.    Çürükçül (saprofit) bakteriler nasıl sindirim yapar?

7.    Parameciumda sindirim olayı nasıl gerçekleşir?

HAYVANLARDA SİNDİRİM

OMURGASIZ HAYVANLARDA SİNDİRİM

8.    Omurgasız hayvanlardan sünger ve halkalı solucanın sindirim sistemlerini karşılaştırarak farklılıklarını belirtiniz.

9.    Halkalı solucanlarla böceklerin sindirim sistemi arasındaki farklılıklar nelerdir?

SÖLENTERLERDEN HİDRADA SİNDİRİM

10.  Sölenterlerden hidrada hangi çeşit sindirim yapılır?

OMURGALI HAYVANLARDA SİNDİRİM

11.  Kuşlarla geviş getiren memelilerin sindirim sistemi arasındaki farklılıklar nelerdir?

OTÇUL – ETÇİL MEMELİLERDE SİNDİRİM SİSTEMİ

12.  Geviş getiren memelilerin mideleri neden çok gözlüdür?

13.  Geviş getiren otçul hayvanlarla, geviş getirmeyen otçul hayvanların sindirim sistemlerini karşılaştırınız.

14.  Geviş getiren memelilerin diğer memelilerden farklı sindirim sistemine sahip olmasının bu canlılara beslenme yönünden yararı nedir?

15.  Otçul hayvanlarda sindirim borusunun etçil hayvanlara oranla daha uzun olmasının nedeni nedir?

İNSANDA SİNDİRİM

16.  İnsanın sindirim sisteminde sindirilemeyen organik besin hangisidir? Bu besin diğer canlılarda nasıl sindirilir?

SİNDİRİM ORGANLARI

17.  İnsanın sindirim sistemini oluşturan organlar ve yardımcı bezler nelerdir?

18.  Çiğnenen lokmaların yutulması sırasında sindirim yollarında hangi değişiklikler olur?

19.  Peristaltik hareket hangi sindirim organlarında görülür?

AĞIZ

20.  Alınan bir ilacın ağızda emilmesini nasıl açıklarsınız?

21.  Ağızdaki mekanik (fiziksel) sindirimin önemi nedir?

DİŞLER

22.  Yetişkin bir insandaki diş çeşitlerini ve sayılarını yazınız.

TÜKÜRÜK BEZLERİ

23.  Tükürük bezleri hangi enzimi salgılar? Bu enzimler hangi besinleri sindirip, neye dönüştürür?

MİDE

24.  Midenin kendi kendini sindirmesini engelleyen mekanizmalar nelerdir?

25.  Pepsin enzimi neden inaktif olarak salgılanır?

26.  Midede HCl’nin görevleri nelerdir?

27.  Midenin mukusla kaplı olmasının yararı nedir?

28.  Mide ülseri nasıl oluşur?

29.  Midenin iç yüzeyinde oluşan bir rahatsızlığın besinlerin sindirimine etkisi nedir?

İNCE BAĞIRSAK

30.  İnce bağırsağın iç yüzeyinin villüslü yapıya sahip olmasının sağladığı yararlar nelerdir?

31.  İnce bağırsağın iç yüzeyinde oluşan bir rahatsızlığın besinlerin sindirimine ve diğer organlara etkileri neler olabilir?

32.  Villüslerin görevleri nelerdir?

33.  Onikiparmak bağırsağına nereden, hangi enzimler boşaltılır?

KALIN BAĞIRSAK

34.  Kalın bağırsakta su emiliminin olmaması ne gibi sonuçlara yol açar?

35.  Kalın bağırsakta bulunan bakterilerin görevi nedir?

36.  Selüloz içeren besinlerin yeterince yenmemesi kalın bağırsağın işlevini nasıl etkiler?

37.  Kalın bağırsakta hangi maddeler geri emilir?

KARACİĞER

38.  Karaciğerin görevleri nelerdir?

39.  Sağlıklı ve dengeli beslenen bir insanda sindirim ürünlerinden hangilerinin miktarı kapı toplardamarında üst ana toplar damarına oranla daha fazladır?

40.  Yemekten önce ve karbonhidratlı besinlerin yenmesinden bir süre sonra karaciğere giren ve karaciğerden çıkan damarlardaki kanda glikoz derişimindeki farklılığın nedenleri nelerdir?

41.  Karaciğerin safra kanallarında, safra taşlarının oluşma nedenleri ve belirtileri nelerdir?

SAFRA

42.  Safranın (öd salgısının) sindirimdeki görevleri nelerdir?

43.  Safra kesesi alınan bir insan; hangi besinlerin sindirilmesinde zorluk çeker?

44.  Safra kanallarında tıkanıklık oluşan bir kişide hangi besin yeterince emilemez?

45.  Sarılık ve safra kesesi rahatsızlıklarında hangi besinlerin sindiriminde zorluk çekilir?

PANKREAS

46.  Pankreas enzimleri hangi besinlerin sindiriminde etkilidir?

47.  Pankreasta sindirim enzimlerinin yeterince salgılanmaması hangi besinlerin sindirimini olumsuz yönde etkiler?

BESİNLERİN SİNDİRİMİ

48.  Sindirim organlarında, hangi temel besinlerin kimyasal sindirimi sonunda, hangi maddeler oluşur?

49.  Sindirilen besinler hücrede kaç şekilde kullanılır?

50.  Sütün sindirimi nasıl gerçekleşir?

KARBONHİDRATLARIN SİNDİRİMİ

51.  Karbonhidratların sindirimi hangi organlarda ve hangi enzimlerle yapılır?

52.  Karbonhidratlar neden midede sindirime uğramazlar?

53.  Ağızdan gelen nişasta neden midede sindirilemez?

PROTEİNLERİN SİNDİRİMİ

54.  Proteinlerin kimyasal sindirimini sağlayan enzimlere genel olarak proteaz ve ya proteinaz dnir. Bunları sindirim organlarındaki çeşitleri farklıdır. İnsanın hangi sindirim organlarında hangi proteazlar bulunur?

55.  Proteinlerin sindirimi nerede başlar, nerede tamamlanır?

SİNDİRİLEN BESİNLERİN EMİLİMİ

56.  Emilme nedir? Sindirim kanalının hangi kısmında hangi maddeler emilir?

57.  Besinlerin sindirildikten sonra emilmeleri nasıl gerçekleşir?

58.  Sindirilen besinlerin ince bağırsaktaki emilim yolları nelerdir?

59.  İnce bağırsaklardan emilen besinlerin ilk önce karaciğere gitmesinin nedenleri nelerdir?

60.  Villüslerde emilen glikozun kalbin sağ kulakçığına gelinceye kadar izlediği yollar nelerdir?

61.  İnce bağırsaklarda emilen yağ asitlerinin kalbin sağ kulakçığına gelinceye kadar izlediği yollar nelerdir?

62.  İnce bağırsakta emilen amino asit molekülleri hangi organlardan geçerek beyne ulaşır?

SİNDİRİM HORMONLARI

63.  Sindirim sisteminin çalışmasını düzenleyen hormonlar nelerdir?

64.  Gastrin hormonu nerede salgılanır? İşlevi nedir?

65.  Temizliğin, sindirim sisteminin sağlığındaki rolü nedir?

66.  Sindirim sisteminin sağlığının bozulmasının destek ve hareket sistemine etkileri nelerdir?

67.  Sinir sisteminin sindirim sistemi üzerine etkilerini belirtiniz.

SOLUNUM

68.  Hücrede besin maddelerinin oksijen kullanılarak parçalanması neden önemlidir?

69.  Oksijenli solunum yapan canlılar, oksijeni ne amaçla kullanırlar?

70.  İç solunum ve dış solunum nedir? Tanımlayınız.

71.  Solunum yüzeyinin büyümesi ile canlının gelişme düzeyi arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

72.  Solunum gazlarından yüksek oranda yararlanmak için canlılar nasıl bir uyum geliştirmişlerdir?

73.  Solunum yüzeyinin genişliği ile canlının gelişmişlik düzeyi arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

HÜCRE SOLUNUMU

DIŞ SOLUNUM

74.  Dış solunumun amacını açıklayınız.

İÇ SOLUNUM

75.  İç solunumun amacı nedir?

BİR HÜCRELİLERDE SOLUNUM

76.  Bir hücreli canlılarda solunum nasıl gerçekleşir?

77.  Bir hücrelilerin sürekli hareket halinde bulunmaları solunum açısından niçin önemlidir?

78.  Bir hücreli canlılar oksijen ihtiyacını nasıl karşılar?

HAYVANLARDA SOLUNUM

79.  Trake ile alınan hava ve akciğerlerle alınan havanın canlı vücuduna geçişindeki farklılıklar nelerdir?

80.  Hayvanlarda bulunan başlıca solunum organları nelerdir?

81.  Trake sistemini solungaçlardan ayıran temel özellik nedir?

82.  Trake boruları ve akciğerlerin vücut içinde bulunmalarının nedenini açıklayınız.

83.  Solungaçların trake sistemi ve akciğerlerden farklı olarak vücut dışında bulunmasının nedeni nedir?

84.  Trake solunumu ile solungaç ve akciğer solunumu arasındaki en önemli farkı açıklayınız.

85.  Birden fazla solunum organına sahip hayvanları ve solunum organlarını belirtiniz.

Solunumda Görev Alan Yapılara Ait Ortak Özellikler

Su ve kara ortamında solunum

86.  Canlılar, su yaşamından kara yaşamına geçişte solunum sistemlerinde hangi uyumları gerçekleştirmişlerdir?

SOLUNUM PİGMENTLERİ

87.  Değişik canlıların kanında bulunan solunum pigmentlerinin ortak özelliği nedir?

88.  Hemoglobinin oksijen taşımada çok başarılı bir pigment olmasının nedeni nedir?

OMURGASIZ HAYVANLARDA SOLUNUM

SÜNGER VE SÖLENTERLERDE

89.  Sünger ve hidra gibi basit yapılı hayvanlarda özel solunum organlarının bulunmamasının nedenini açıklayınız.

SOLUCANLARDA

Deri Solunumu

90.  Deri solunumu yapan canlılarda, derilerinin nemli olmasının yararlarını belirtiniz.

91.  Gaz değişiminin vücut yüzeyi ile gerçekleşebilmesi için bir canlının hangi özelliklere sahip olması gerekir?

YUMUŞAKÇALARDA

BÖCEKLERDE

92.  Solunum çeşitlerinden olan trake sistemi hangi hayvanlarda bulunur?

93.  Trake solunumu yapan canlılarda oksijen taşıyıcı pigment bulunmamasının nedeni nedir?

94.  Böceklerin vücutlarının küçük olmasının nedenini belirtiniz.

95.  Böceklerde solunum ve dolaşım sistemleri arasında ilişki olmamasının nedenini belirtiniz.

OMURGALI HAYVANLARDA SOLUNUM

96.  Solungaçlar vücut yüzeyine yakın yer almasına karşın akciğerler vücut içinde bulunur. Solunum organlarının bu özelliği ile canlıların yaşadıkları ortama uyumları arasındaki ilişki nedir?

97.  Sürüngenlerin akciğerleri kurbağaların akciğerlerinden niçin daha fazla gelişmiş kabul edilir?

KURBAĞALARDA

98.  Kurbağalarda larva döneminden ergin döneme geçişte solunum organlarının değişmesinin bu canlılara sağladığı yararlar nelerdir?

99.  Kurbağalarda deri solunumu görülmesinin nedenini belirtiniz.

100.              Kurbağalarda deri solunumunun önemli olmasının nedenini açıklayınız.

KUŞLARDA

101.              Kuşlarda hava kesesinin bu canlılara sağladığı yararlar nelerdir?

102.              Akciğerlerine bağlı hava keseleri bulunan hayvanlarda, hava keselerinin yararları nelerdir?

103.              Kuşlardaki hava keselerinin işlevlerini açıklayınız.

İNSANDA SOLUNUM SİSTEMİ

GIRTLAK (LARİNKS)

104.              Gırtlakta solunumla ilgili olmayan hangi yapılar bulunur? Bu yapılar ne işe yarar?

SOLUK BORUSU (TRAKE)

105.              Soluk borusunun yapısının solunum sisteminin işlevi yönünden nasıl bir önemi vardır? Açıklayınız.

106.              Soluk borusunda mukus salgısı yeterince salgılanmazsa ne gibi sorunlar ortaya çıkar?

107.              Soluk borusunun yapısının soluk alıp verme dışında sağladığı yararlar nelerdir?

108.              Soluk borusundaki kıkırdak halkaları ne işe yarar?

109.              Soluk borusunun iç yüzeyini örten sili epitelin görevi nedir?

AKCİĞERLER

110.              Alveollü yapının akciğerlere getirdiği avantajı açıklayınız.

SOLUNUM MERKEZLERİ

Solunum Hızını Etkileyen Faktörler

111.              Solunum hızını artıran etmenler nelerdir?

112.              Çeşitli nedenlerle diyaframın ya da kaburgalar arası kasların normal kasılmaması solunumu nasıl etkiler?

İNSANDA SOLUK ALIP-VERME MEKANİZMASI

113.              İnsanda soluk alıp verme olayı nasıl sağlanır?

114.              Yüksek dağlara tırmanan ya da derin sulara dalan kişilerin kanında hangi değişiklikler görülür?

115.              İnsanda soluk alma mekanizmasını açıklayınız.

116.              İnsanda soluk verme mekanizmasını açıklayınız.

OKSİJEN VE KARBONDİOKSİT TAŞINMASI

Kanda Oksijen Taşınması

117.              İnsanda oksijenin dokulara taşınması nasıl gerçekleşir? Açıklayınız.

118.              İnsanda oksijenin taşınmasını, sırasıyla maddeler halinde yazınız.

119.              Oksijenin büyük kısmı akciğerlerden dokulara nasıl taşınır?

Kanda Karbondioksit Taşınması

120.              Karbondioksit kanda nasıl taşınır?

121.              Kandaki karbondioksit, solunum hızını neden etkiler? Açıklayınız.

122.              Karbon dioksidin dokulardan akciğerlere taşınma şekilleri nelerdir?

SOLUNUM SİSTEMİNİN SİNDİRİM SİSTEMİYLE İLİŞKİSİ

123.              Solunum sisteminin sindirim sistemi ile ilişkisi ve bu ilişkinin canlıya sağladığı yararlar nelerdir?

SOLUNUM SİSTEMİNİN SAĞLIĞI

124.              Solunum sisteminin görevini yeterince yerine getirememesi kasları etkiler mi? Neden?

125.              İnsanda solunum sisteminin sağlığını olumsuz yönde etkileyen alışkanlıklar nelerdir?

126.              Solunum sisteminin rahatsızlıklarıyla ortaya çıkan hastalıklar nelerdir?

127.              Solunum organlarıyla alınan CO (karbon monoksit) gazının insana ne zararı olduğunu açıklayınız.

128.              Karbon monoksit zehirlenmesinin nasıl oluştuğunu belirtiniz.

129.              Zatülcenp nasıl oluşur?

130.              Vurgun olayında kanda nasıl bir değişikliğin meydana geldiğini belirtiniz.

131.              Sigaranın solunum sisteminde yol açtığı tahribatları belirtiniz.