SAĞLIĞA ZARARLI ALIŞKANLIKLAR
İLGİLİ KAVRAMLAR
Uyuşturucu madde: sakinleştirici, keyif verici etkileri olup giderek artan dozlarda alma ihtiyacı doğuran maddelerdir.
Bağımlılık: bir maddeye karşı ruhsal veya fiziksel olarak sürekli alma isteği duyma ve vazgeçememe
Fiziksel bağımlılık: merkezi sinir sisteminin alışılan maddeye sürekli ihtiyaç duyması ve alınmadığında yoksunluk belirtileri gösterdiği durumdur.
Psikolojik bağımlılık: alınmadığında huzursuzluk duymak
Pasif içicilik: sigara içmeyenlerin sigara dumanında kalarak içenler kadar etkilenmesi
Yoksunluk: alışılan maddenin az yada hiç alınmadığı durumlarda ruhsal ve bedensel bazı sorunların çıkmasıdır.
TÜTÜN VE SİGARA BAĞIMLILIĞI
Tütün sigara, puro, nargile, ağızda çiğneme yoluyla ve burna çekerek (enfiye) olarak kullanılabilir. Bu çeşitlerin hepsi zararlıdır.
Puro sigaradan daha mı az zararlı?
Sigaraya çok benzer sağlık zararlarına yol açar
Süregelen nefes darlığı hastalıkları 2 kat
Kalp hastalıkları 1.5 kat
Akciğer kanseri 2.14 kat
Üst havayolları kanseri 4 kat artar
Puro sigaradan az zararlı mı?
Özel riskler;
Ağız, yemek borusu, gırtlak kanseri
Pankreas kanseri
Diş eti iltihabı (yanan puro ürünlerinin tahriş edici etkisi ve daha uzun süre ağızda tutulmasına bağlı)
Diş hasarı
Pipo güvenli mi?
Akciğer kanseri riski gelişme riski pipo içenlerde içmeyenlere göre 1.9 kat artar
Ağız kanseri
Dil kanseri
Nargile- Yeni moda MI?
Bağımlıklık yapar (nikotin)
Solunum fonksiyonlarını bozar
Karbon monoksit (egzos gazı) düzeyi daha fazla
Bir saat boyunca nargile içen bir kişi sigara içen kişiye göre 100-200 kat daha fazla dumanı akciğerlerine çeker
Ağızdan ağıza enfeksiyon (hepatit, verem) bulaşma riski taşır
NARGİLE
hakkında bilgimiz yeterli mi?
Ankara’daki kafelerde nargile içen 273 gencin katıldığı araştırmada (ort yaş:23)
%53,5 bağımlılık yapmadığını
%89 nargileyi bırakmayı düşünmediğini belirtmiş!...
Nargileye pasif maruz kalan kişiler de sigara içenler gibi kanser, kalp krizleri, akciğer hastalıkları ve hamilelikteki risklere maruz kalırlar
Mentollü sigaraların zararları
- Sigara dumanındaki kanser yapıcı maddelerin oranını arttırır
- Hücresel bozulmayı kolaylaştırır
- Ferahlatıcı, uyuşturucu etkisi nedeniyle daha hızlı ve kolay içilir. (daha fazla sigara içilir)
- İçim kolaylığı dumanı daha derinlere çekebilmeyi sağlar, akciğere daha fazla nikotin ve kanser yapıcı madde (karsinojen) geçer.
Light, hafif, düşük katranlı, aromalı,
meyve aromalı, mentollü, çikolata
aromalı, doğal, zararı azaltılmış vb
ALDANMAYIN HEPSİ ÖLDÜRÜCÜDÜR!
HEPSİ SAĞLIĞA ZARARLIDIR!
HEPSİ BAĞIMLILIK YAPAR!
SİGARADAKİ EN TEHLİKELİ MADDELER
NİKOTİN
KATRAN
KARBONMONOKSİT
Nikotin:kalp atışını hızlandırır. Kan basıncını yükseltir. Kan damarlarını daraltır. Sempatik (heyacan) sinir aktivitesini arttırır. Tahriş edici öksürüğü yapar. Kanda şeker, laktik asit ve kolesterolü arttırır.
Karbon monoksit: alyuvarlara dönüşümsüz olarak bağlanarak onların oksijen taşımasını engeller. Bu olay kalbin çalışmasısını hızlandırır.
Katran: solunum organlarında bulunan titrek tüylerin çalışmasını bozarak akciğerlerimizin mikroplara açık bir konuma gelmesine neden olur.
SİGARANIN İÇİNDEKİ ZEHİRLER
Bunlar kanserojen maddelerdir ve en tehlikelileri arsenik, benzin, kadmiyum, hidrojen siyanid, toluene, amonyak ve propilen glikoldur. Örneğin; siyanid kesinlikle öldürücü bir zehirdir.
Genel olarak bilinen maddelerden bir kaçı;
Polonyum - 210 (kanserojen), Radon (radyosyon),
Metanol (füzeyakıtı), Toluen (tiner),
Kadmiyum (akü metali), Bütan (tüpgaz),
DDT (böcek öldürücü), Nikotin
Aseton (oje sökücü), Naftalin (güve kovucu),
Hidrojen Siyanür (gaz odaları zehiri),
Arsenik (fare zehiri), Amonyak (tuvalet temizleyicisi) Karbon Monoksit (eksoz gazı),
ve 3.885 toksik madde.
Sonuç olarak ciğerlerimizde oluşan Katran (asfalt).
SİGARAYA BAŞLAMA NEDENLERİ
Reklamlar
Arkadaş çevresi
Kendine güveni olmayan kişiler güven kazanmak için başlar
Yalnız kalmış bireyler grup üyeliği için başlayabilir.
Üzüntü ve sevinç anlarında başlama riski yüksektir.
SİGARANIN HANGİ SİSTEMLERE ZARARLARI VARDIR?
Genel olarak bulunduğunuz ortamlarda kötü ve ağır koku yayılır.
Cildiniz bozulacağından cilt karalığı ve yaşlı gösterme belirtileri başlar.
Dişleriniz kirli ve pis görünümlü olmakla beraber, dişeti hastalıkları baş gösterecektir.
Ağız ve yutakta tat alma eksikliği başlar ve kanser riski artar.
Gırtlak ve nefes borusunda iltihaplanma, ses tellerinin zarar göstermesinden başka kansere yakalanma ihtimali fazlalaşır.
Kalp ve damarların görmüş olduğu zarar ve tahribattan dolayı kalp krizi, damar tıkanıklığı, tansiyon yükselmesi gibi sakıncalar ortaya çıkar.
Gözlerde katarakt ve ileri yaşta körlük meydana gelir.
Burunda koku alma duygusu azalır.
Mide ve yemek borusunda kanama, ülser ve kanser oluşumunu fazlalaşır.
Pankreas kanseri riski artar.
Rahim ve yumurtalıkta kısırlık, çocuk düşürme, sakat ve eksik doğum, erken menopoz, rahim kanseri gibi tehlikeler oluşur.
Testisler ve cinsel organlarda iktidarsızlık, cinsel güçte azalma, döllenme yetersizliği, kalıtımsal bozukluklar meydana gelir.
Ellerde, parmaklarda sararma, tırnaklarda, zayıflama görülür.
Kol ve bacak damarlarında çeşitli hastalıklar oluşur.
Vücutta, yorgunluk, uykusuzluk, ruhsal gerilim, stres, performans düşüklüğü, reflekslerde azalma oluşur.
İdrar kesesinde mesane kanseri meydana gelir.
Anne ve baba mirası olarak; Sigara içen babaların, çocuklarında kanseri önleyen genler yok olmaktadır. Hamileliğinde sigara içen hanımların bebekleri %10-15 eksik kilolu doğdukları gibi zeka eksiklikleri de görülür.
Sigara Amerika’nın bulunmasıyla (1492) Avrupa üzerinden ülkemize gelmiştir.
Yüz yıl içerisinde eski dünyada yayılmıştır.
Önceleri her derde deva bir ilaç olarak takdim edilmiştir.
Ülkemizde 1583 yılında ilk olarak Milas’ta yetiştirilmiştir.
1609 – 1649 yıllarında kullanılması yasaklanmıştır.
1688 yılında tütün üretiminden vergi alınmaya başlanmasıyla yasak bitmiştir.
Ülkemizde Avrupa ülkelerinden sonra kamuya açık kapalı mekanlarda sigara kullanımı nihayet yasaklanmıştır.
Sigara Yasağında Olduğu gibi
Kamuya açık ruhsatsız mekanlarda alkol kullanma yasağının çıkmasını bekliyoruz.
Alkole başlama nedenleri
ALKOLÜN ETKİLERİ
Alkol ağza alındığında ağız mukozasını tahrip ederek mikropların girişine zemin hazırlar. Yağı eritebildiği için ağızdan bile kana geçmesi bekletildiğinde mümkün olabilir.
Midede de mukozayı parçalayarak tuz ruhu ve pepsin enziminin mide duvarına zarar vermesine dolayısıyla gastrit ve ülser hastalığının görülmesine neden olur.
Midedeki sinir uçlarını uyuşturarak doyma duygunun oluşmasını engeller.
En kısa yoldan kan yolu ile karaciğere gelen alkol karaciğer hücrelerinin tahribine yol açar.
Karaciğer alkolü etkisiz hale getirmek için uğraşırken bol miktarda vitamin kullanır ve vücutta vitaminsizlik baş gösterir.
Karaciğer alkolle uğraşmaktan büyür ve yağ toplayarak siroz hastalığı gelişir.
Kana karışan alkolü tüm hücreler en kısa yoldan yok etmek için uğraşır. Bu sırada çıkan enerjiyi vücut kullanamaz.
Bu enerjiyi atabilmek için yüzeydeki kılcallar genişler. Vücut ısısı düşer
Kan damarlarının genişlemesi kan basıncının düşmesine neden olur. Vücut sıcaklığının düşmesi terlemeyi ve soğuk havalarda ise donmayı beraberinde getirebilir.
Kan yoluyla vücudu dolaşan alkol uğradığı hücrelerde bozulmaya neden olur.
Örneğin sperm ve yumurta yapımı sırasında alkol etkili olursa sakat bir nesil meydana gelebilir.
Yine hamile bayanlarda plesanta yoluyla yavru canlıya geçerek sakat ve geri zekalı bireylerin dünyaya gelmesine neden olmaktadır.
Diğer uğradığı tüm organlarda hücrelerin değişerek kanserleşmesine neden olabilmektedir.
Bu esnada akciğerden buhar halinde, böbreklerden ve ter bezlerinden sıvı halde uzaklaştırılır. Bundan dolayı kişinin soluğu teri çok kötü kokar. Sık idrara çıkar. Bu arada böbrek yorularak zarar görür.
Bira böbrek taşı düşürmek için kullanılamaz çünkü idrar miktarını artırarak sağladığı faydadan çok vitamin eksilmesine ve böbrek yetersizliğine yol açmaktadır.
Eğer idrar miktarı arttırılmak isteniyorsa kafein içeren çay, kahve ve kola da aynı etkiyi yapmaktadır.
ALKOL KULLANIMININ TOPLUMSAL VE AİLEVİ SONUÇLARI
Cinayetlerin % 85, tecavuzlerin % 50, şiddet olaylarının %50, trafik kazalarının %65 eşlerini dövenlerin %70, akıl hastalıklarının %60 nın sebebi alkoldür.
UYUŞTURUCUYA BAŞLAMA NEDENLERİ
Sorumluluktan kaçma
Kişinin amaçsız boşlukta kalması
Kişinin kendine olan güvensizliği
Başarısızlığı gizleme v.b.
Psikolojik problemler sayılabilir.
Uyuşturucuya başlayanların
% 51’nin arkadaş etkisiyle
% 31’i merak yüzünden (Bir kereden bir şey çıkmaz) olduğu unutulmamalıdır.
Uyuşturucuya başlayanların
% 31’nin 15 ve daha küçük yaşlarda
% 43’ünün de 15-20 yaşları arasında başlamıştır.
Uyuşturucunun Meydana Getirdiği Rahatsızlıklar
Zehirlenme: Alınan uyuşturucu madde vücudu zehirler. Zehirlenme bir defa olursa “had zehirlenme”, zehirlenmeler tekrar ediyorsa “müzmin zehirlenme” denir.
Mide ve Bağırsaklardaki Tesiri: Uyuşturucu madde kullananlarda kusma, bulantı, karın ağrıları, ishal, mide ve bağırsak kanaması, ülser, mide ve bağırsakların iç cidarlarında kan toplanması ve şişkinlik, yara ve tahribat meydana gelir.
Böbreklerdeki Tesiri: Uyuşturucu madde kullananlarda idrar tutulması veya artması olur. İdrarda albümin ve kan miktarı artar, uyuşturucu madde böbrek hücrelerini tahrip ederek, ciddi böbrek hastalıklarına ve ölümlere sebep olur.
Karaciğere Tesiri: Kullanılan uyuşturucu madde karaciğer kifayetsizliğine, karaciğer büyümesine ve yağlanmasına, karaciğerin anormal şekilde çalışmasına sebep olur. Rahatsızlığın ilk işareti kaşıntılardır. Neticede ise karaciğer iflâsı ve ölüm...
Gözlere Tesiri: Uyuşturucu maddenin gözlere tesiri büyüktür. Şaşılık, ışığa ve mesafeye mutâbakatsızlık, gece körlüğü, göz bebeğinin daralması ve genişlemesi, göz adale felci, uyuşturucu maddenin beklenen ve her zaman görülen tesir e tezâhürleridir.
Solunum Sistemine Tesiri: Uyuşturucu madde kullananlarda nefes darlığı, öksürük ve boğulma hissi görülür. Akciğer ve kalp harabiyetleri olağandır.
Kan Üzerindeki Tesiri: Uyuşturucu madde kullananlarda kansızlık, kan zehirlenmeleri, kan hücrelerinde şekil ve adet bakımından değişiklikler olur.
Deri Hastalıkları: Uyuşturucu madde kullananlarda deri üzerinde kızartılar, kabarcıklar, sivilceler, yaralar, siyah renkli noktalar, sertleşmeler meydana gelir.
Asabî ve Rûhî Hastalıklar: Uyuşturucu maddelerin sinir ,akıl ve rûhî sistemler üzerindeki tahribatı, diğer organlara yaptığı tahribatın çok üzerindedir. Delilik, erken bunama, şuur kaybı uykusuzluk, felçler, zekâ ve hafıza geriliği, hezeyanlar, rûhî tearrüşler, illusyon hallusinasyonlar ve çeşitli akıl hastalıkları uyuşturucu madde kullananların tabiî âkıbetidir.
BİLİM ADAMLARI BİR ÖRÜMCEĞE UYUŞTURUCU MADDELER VEREREK TEPKİLERİNİ GÖZLEMLEMİŞLER İŞTE SONUCU
UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI DÖNEMLERİ VE BELİRTİLERİ
Uyuşturucu bağımlılığı üç dönemde incelenir.
1- Alışma dönemi belirtileri
Durgunluk dalgınlık ve unutkanlık
Nedeni belli olmayan sıkıntılar
Yersiz ve dengesiz neşe
Arkadaş çevresini değiştirme
Normalden daha fazla para harcama
2- DOYMA DÖNEMİ BELİRTİLERİ
Ani öfke nöbetleri
Sindirim sistemi bozuklukları
Terleme, titreme ve çarpıntı
Dalgınlık ve dikkatini toplayamama
Çevresine ve ailesine ilgisizlik
İş hayatında aksamalar
Daha fazla para bulma ihtiyacı
UYUŞTURUCU ÇAĞIMIZIN EN BÜYÜK KİTLE İMHA SİLAHLARINDAN BİRİDİR
3- DÜŞKÜNLÜK DÖNEMİ BELİRTİLERİ
Uyaranlara karşı aşırı tepki
Kişi aşırı derecede huzursuzdur
Kişide terleme, bulantı ve kusma meydana gelir.
Soluk alma, kan basıncı ve nabızda düzensizlik görülür.
Kişi idrar ve dışkısını kontrol edemez
Kişide sara benzeri bayılma nöbetleri, titreme ve denge bozuklukları görülür.
Zehirlenme sonunda kişide derin koma hali ve ölüm birbirini izler.
UYUŞTURUCUNUN ESİRİ OLMAYIN
Uyuşturucu Kullananların Belirlenmesi
Uyuşturucu kullananları kendilerinde meydana gelen bazı belirtilerle tanımak mümkün olabilir.
Kişinin ilaçları saklamaya veya gizlemeye çalışması
Cilt üzerinde dövmeye benzeyen mor ve siyah iğne yerlerinin olması
Damarlar üzerinde veya damarların satha yaklaştığı yerlerde su toplamasını andıran iltihapların varlığı
Uyuşukluk, uykulu olma veya kendinden geçme (başın öne düşmesi) bilhassa aynı zamanda kaşıntı varmış gibi vücudu kaşıma eğilimi. Bu, bazen uyuşturucu madde veya onların sentetik maddelerinin dozunun fazla kaçırılmış olduğuna işaret eder.
Tamamen tecrit edildiği veya gözaltında tutulduğu taktirde müptelâ olduğu ilacı alamamaktan dolayı bazı yoksunluk belirtileri göstermesi
Gözbebeklerinin ebadının büyük ölçüde değişmesi
Kişinin oturup gözlerini boşluğa dikmesi
UYUŞTURUCUNUN VÜCUTTA BIRAKTIĞI İZLER
Ateşe tutmak için sapı arkaya bükülmüş çay kaşığı veya tel saplı metal bir şişe kapağı, şırınga gibi uyuşturucu kullanımında kullanılan aletlerin bulunması
Uyuşturucu kullananların lisanı olan özel argonun bilinmesi
Kişinin belirli zamanlarda (genellikle 4-5 saatte bir) ortadan kaybolma eğilimi içinde bulunması (uyuşturucuyu kullanabilmesi için)
Kişinin kazancı ile diğer ihtiyaçları dışındaki harcamaları arasında dengesizliklerin olması
Önceden güvenilir olan bir kişinin cinayet, gasp, beyaz kadın ticareti, hırsızlık, zimmetine para geçirmek, kalpazanlık, dolandırıcılık, fahişelik vb. gibi suçlara yönelmesi (uyuşturucu ihtiyacını karşılayabilmek için)
Uyuşturucu bağımlıları sinirlidirler. Enjekte zamanı yaklaştığında, gözlerinin sulanması, burunlarının akması, kaşıntı ve esnemelerin olması, gözbebeklerinin büyümesi gibi ilk belirtileri görülür.
UYUŞTURUCU VEYA ZARARLI MADDE BAĞIMLISI ARKADAŞLARIMIZA NASIL YARDIM EDEBİLİRİZ?
Şüphelendiğimiz durumlarda dostane bir şekilde bu davranışının yanlış olduğunu açıklamaya çalışmak.
Diğer arkadaşlarımızla işbirliği yaparak onun okul içinde ve okul dışında yalnız kalmasını engellemek.
Ailesine gizlice haber vermek.
Okul idaresine, sınıf öğretmenine ve rehberlik servisine gizlice (isimsiz mektup) haberdar etmek.
Polisiye bir olaya karışma ihtimali varsa bunu engelleyici yönde polisle işbirliği yapmak.
Arkadaşlarımız hakkında yaptığımız bu davranışları kesinlikle ispiyonculuk olarak görmeyip gerekli ilk yardım davranışları olarak görmek
Sigara bağımlılığının tedavisi
İstenildiğinde kişi iradesiyle bırakabilir.
Bazı durumlarda sigaranın dozu azaltılarak bırakma yoluna gidilebilir.
Bazen de uzman yardımı almak gerekebilir. Bu gibi durumlarda hekim kontrolünde nikotin bantları yardımıyla bırakılabilir.
İsteklilere SSV bir saatlik bir programla bıraktırabilmektedir.
Her durumda çevresindeki kişiler tarafından maddi manevi destek olunması bırakmayı kolaylaştıracaktır.
Alkol ve uyuşturucu bağımlılığının tedavisi
Tedaviyi kişinin aldığı madde, dozu ve kullandığı süre yönlendirecektir. Bıraktırma işlemi iki aşamada ve uzman kontrolünde yapılabilir. Örneğin AMATEM (Alkol ve Madde Araştırma ve Tedavi Merkezi) gibi kuruluşlardan yardım alınabilir.
Tedavi Aşaması:
Hekim kontrolünde vücut uyuşturucudan arındırılır. Yoksunluk belirtileri çıkarsa uygun yöntemlerle bunlar giderilir.
Rehabilitasyon Aşaması:
Kişilerin tekrar topluma kazandırılması için olumlu alışkanlıklar kazandırılır ve gerekli terapiler uygulanır.
ZARARLI ALIŞKANLIKLARDAN
KORUNMA YOLLARI
Doğru arkadaş seçimini bilmek
Hobi edinmek
Spor, müzik ve tiyatro gibi etkinliklere katılmak
Zararlı alışkanlıkların kullanıldığı veya kullanılma ihtimali olan ortamlardan uzak durmak.
Gerektiğinde yetişkinlerden yardım istemek
Gerektiğinde rehberlik servisinden yardım almak
Kesinlikle bilinmeyen ve eczanelerden alınmayan ilaçları kullanmamak.
Fark edildiğinde dönmek
(Zararın neresinden dönülürse kardır)
BU KONUDA FAALİYET GÖSTEREN SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI VE BİLGİ ALABİLECEĞİNİZ YERLER.
Yeşilay derneği
Sigarayla savaşanlar vakfı
www.ssv.org.tr
AMATEM
www.amatem.gov.tr
Türk kanser araştırma ve savaş kurumu
www.sigarayibirak.com
Sağlık bakanlığı
“BAĞIMLI OLMA ÖZGÜR OL”
İLK YARDIM BİLGİSİ TEST – 1 (Anadolu Yayıncılık)
1) Ani meydana gelen önceden tahmin edilemeyen önlenmesi çoğunlukla mümkün olan, yaralanma veya maddi hasarla sonuçlanan olay” aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?
a) Kaza
b) Felaket
c) Harabiyet
d) Afet
2) Aşağıdakilerden hangisi daha çok kazaya sebep olur?
a) Çevre şartları
b) İklim şartları
c) İnsanlar
d) Araçlar
3) Kasıt unsuru olmaksızın meydana gelen, insanları ve çevreyi olumsuz yönde etkileyen, çoğunluğu doğal kaynaklı olay” aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?
a) Kaza
b) Felaket
c) Afet
d) Yıkım
4) Ülkemizde en çok ölümle sonuçlanan kaza çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
a) Trafik kazası
b) Spor kazası
c) İş kazası
d) Ev kazası
5) “karayolu üzerinde hareket halinde en az bir aracın karıştığı ölüm, yaralanma veya maddi hasarla sonuçlanan olay” aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?
a) Trafik
b) Kaza
c) Trafik kazası
d) Felaket
6) Aşağıdakilerden hangisi trafik kazası grubuna girer?
a) Tarlada çift süren traktörün devrilmesi
b) Dönemeci alamayan aracın uçuruma yuvarlanması
c) Karayolunda park etmiş olan aracın infilak etmesi
d) Demiryolunda iki trenin çarpışması
7) Aşağıdakilerden hangisi trafik kazalarının sebeplerinden birisidir?
a) Hatalı park etmiş araçlar
b) Tarlada çift sürülen aracın arızalı olması
c) Trende hız sınırlarının yüksek olması
d) Karayolu dışında çalışan iş makinelerinin arıza yapması
8) Trafik kazalarına en çok sebep olan aşağıdakilerden hangisidir?
a) Yayalar
b) Yolcular
c) Sürücüler
d) Trafik görevlileri
9) Aşağıdakilerden hangisi trafik kazalarının en önemli sebeplerindendir?
a) Kullanılan araçtaki arıza
b) Çevre şartlarındaki elverişsizlik
c) İklim şarlarındaki elverişsizlik
d) İnsanların kural dışı araç kullanılması
10) Şehir içi trafik kazalarında en çok etkilenen yaya grupları aşağıdakilerden hangisidir?
a) Kadınlar – gençler
b) Yaşlılar – gençler
c) Yaşlılar – çocuklar
d) Kadınlar – çocuklar
11) Aşağıdakilerden hangisi sürücülere ait trafik kazası sebeplerinden birisidir?
a) Aracın bozuk yolda kullanılması
b) Aracın arıza yapması
c) Soğuk havada araç kullanılması
d) Kural dışı araç kullanılması
12) Sürücülerin trafik kazalarına sebep olmalarındaki en önemli etken aşağıdakilerden hangisidir?
a) Kurallara uymamak
b) Ruhi dengesizlik
c) Araç kullanırken sigara içmek
d) Araç kullanırken yüksek sesle müzik dinlemek
13) “Ani olarak hastalanan veya kazaya uğrayan kimseye, tıbbi tedavisi yapılıncaya kadar, anında ve olay yerinde, çevre imkanlarından yararlanılarak yerine getirilen geçici müdahale” aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?
a) Hastalık
b) Tedavi
c) Sağlık
d) İlk yardım
14) İlk yardımın amacı aşağıdakilerden hangisidir?
a) Yaralının hayatını kurtarmak
b) Yaralıyı iyileştirecek tedaviyi yapmak
c) Olay yerine polis çağırmak
d) Yaralıya ilaç vermek
15) Sürücüler neden ilk yardım bilgi ve becerisine sahip olmalıdır?
a) Genel kültürlerini arttırmak için
b) Hastaları iyileştirecek tıbbi tedavi uygulamak için
c) Trafik kazalarına ilk müdahale edebilecek kimse oldukları için
d) Araçlarını daha güvenli bir şekilde kullanabilecekleri için
16) Aşağıdakilerden hangisi kaza yerinde yaralıya yapılması gerekli ilk yardım uygulamalarındandır?
a) Kaza yerine polis çağırmak
b) Yaralıya ilaç vermek
c) Araçları kaza yerinden çekmek
d) Kanamayı durdurmak
17) Kaza yerinde öncelikle hangi hedef gözetilir?
a) Solunumu duranlara suni solunum yapılması
b) Yaranın ve yaralının dış etkilerden korunması
c) Yaralıların taşınmaya hazırlanması
d) Kazazedelerin dikkatlice ve süratle sevk edilmesi
18) İlk yardımın öncelikli hedefi aşağıdakilerden hangisidir?
a) Kanamayı durdurmak
b) Yaralıyı hastaneye götürmek
c) Olay yerine polis çağırmak
d) Hastaneye haber verip, hekim müdahalesini beklemek
19) Kaza yerinde ilk önce hangi önlem alınmalıdır?
a) Kaza yerine müdahale etmeden haber verilir
b) Yaralılar bir uygulama yapılmadan hemen hastaneye taşınır
c) Kaza yerine polisin müdahale etmesi beklenir
d) Kaza yerinde trafik güvenlik önlemleri alınır
20) Kaza yerinden kazazedenin sağlık kuruluşuna sevki ilk yardımın hangi aşamasıdır?
a) Birincisi
b) İkincisi
c) Üçüncüsü
d) Sonuncusu
21) Kazazedeler sağlık kuruluşuna ne zaman sevk edilir?
a) Zaman kaybetmeden hemen
b) Kazazedenin hayati tehlikelerine karşı önlem alındıktan sonra
c) Kazazedenin kendisine gelmesini sağladıktan sonra
d) Sevk edilmeden olay yerine hekimin gelmesi beklenir?
22) Kazazedeye ilk yardım nerede uygulanır?
a) Hastanede, ilk yardımcı tarafından
b) Yolda sevk edilirken
c) Kazanın olduğu olay yerinde
d) İlk yardımın yapılacağı yer önemli değildir?
23) Trafik kazası görüldüğünde sürücünün müdahalesi açısından sorumluluk durumu aşağıdakilerden hangisidir?
a) Müdahale etmek her durumda isteğe bağlıdır
b) Müdahale etmek her durumda zorunludur
c) Sadece görevli araç sürücülerinin müdahale etme zorunluluğu vardır
d) Sadece ağır araç sürücülerin müdahale etmesi zorunludur.
24) Trafik kazası görüldüğünde gerekli tedbiri almayan sürücülere hangi trafik cezası uygulanır?
a) Sadece para cezası verilir
b) Sadece ceza puanı verilir
c) Para ve puan cezası birlikte uygulanır
d) Trafikten men cezası uygulanır
25) Kazaları felaketlerden ayıran en önemli fark nedir?
a) Kazalara felaketlerden daha az rastlanır
b) Kazalara doğal olaylar, felaketlere insanlar neden olur
c) Felaketlerde bir anda kazalara göre daha fazla kayıp meydana gelir
d) Kazalara karşı önlem alınarak çoğu önlenebilir
26) Aşağıdakilerden hangisi kazalara ait özelliklerdendir?
a) Kazaları önceden tahmin etmek mümkündür
b) Kazalar aniden meydana gelmez
c) Kazalara karşı önlem almak mümkün değildir
d) Kazalara karşı önlem alınarak çoğu önlenebilir
27) Aşağıdakilerden hangisi felaketlerin özelliklerindendir?
a) Daha çok araç ve gerecin yanlış kullanılmasından meydana gelir
b) Sonuçta kazalara göre bir anda daha fazla kayba neden olur
c) Genel sebebi insan hatalarıdır
d) Her zaman önlem almak mümkündür
28) Aşağıdakilerden hangisi kazaların nedenlerinden değildir?
a) Dikkatsizlik ve ihmal
b) Kurallara uymamak
c) Kullanılan araç ve gerecin bakımını yaptırmak
d) Teknik yetersizlikler ve denetim azlığı
29) Trafik kazalarında aşağıdakilerden hangisi doğrudan sürücüden kaynaklanan bir sebeptir?
a) Aracın teknik bakım yetersizliği
b) Havanın yağışlı olması
c) Alkollü araç kullanılması
d) Lastik patlaması
30) Kaza yerine ilk ulaşan kurtarıcının ilk olarak yapması gereken nedir?
a) Kazazedeleri belirlemesi
b) Kazayı yetkililere haber vermesi
c) Kendinin ve kazazedelerin güvenliğinin sağlanması
d) Kazazedelerin taşınması
31) Aşağıdakilerden hangisi ilk yardımın amaçlarındandır?
a) Bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek
b) Kazazedenin durumunun kötüye gitmesini önlemek
c) Kazazedelere uygulanacak ilaçları belirlemek
d) Kaza bölgesinin çevresinde bulunan yerleşim yerlerini belirlemek
32) Aşağıdakilerden hangisi ilk yardımın amaçlarından değildir?
a) Hayat kurtarmak
b) Durumu korumak
c) Sakatlığı önlemek
d) Kazalarda mal kayıplarını önlemek
33) Aşağıdakilerden hangisi ilk yardımı yapacak kişide mutlaka bulunması gereken özelliklerden biridir?
a) Sakin ve tedbirli olması
b) Tıp eğitim almış olması
c) Telsiz kullanması bilmesi
d) Sakat olmaması
34) Trafik kazalarının önlenmesinde en önemli unsur hangisidir?
a) Araçların bakım ve onarımını yapmak
b) Eğitimli, dikkatli olmak, kurallara uymak
c) Yolları ve kaldırımları düzenlemek
d) Yağmurlu ve sisli havalarda trafiğe çıkmamak
I. Her zaman tedbirli olmak
II. Soğukkanlılığını koruyabilmek
III. Emin olmadığı uygulamalardan kaçınmak
35) Yukarıdaki özelliklerden hangileri ilk yardımı yapacak kurtarıcıda bulunmalıdır?
a) I-II
b) I-III
c) II-III
d) I-II-III
36) Aşağıdakilerden hangisi trafik kazalarının nedenlerinden değildir?
a) Sürücü hataları
b) Yolların yetersiz ve bakımsız olması
c) Araçların bakım ve onarımlarının zamanında yapılması
d) Trafik işaret ve levhalarına dikkat edilmesi
37) Bir kaza durumunda ilk yardım nerede uygulamaya başlanır?
a) Hastanenin acil servisinde
b) Kazanın olduğu olay yerinde
c) Sağlık ocağında
d) Cankurtaranda
38) Bir kazazede sağlık kuruluşuna ne zaman sevk edilir?
a) Yakınları geldikten sonra
b) Hiç müdahale yapmadan önce
c) Kendine gelmesi sağlandıktan sonra
d) Hayati tehlikelerine karşı önlem alındıktan sonra
